Aannemers sanctioneren in de praktijk
Het sanctioneren van aannemers kan op veel manieren gebeuren, van het trakteren op taart tot naming and shaming. In deze blog delen we voorbeelden uit onze rijke bedrijfsgeschiedenis.
De veiligheid op de bouwplaats is voor een groot deel afhankelijk van de aannemers die daar acteren, zowel in positieve als negatieve zin. Door middel van aannemersmanagement wordt de veiligheid en gezondheid van iedereen die hier werkt zo goed mogelijk geborgd. Dit proces valt uiteen in drie categorieën: de selectie van aannemers, het beheer van deze partijen en eventueel het uitdelen van sancties. Voordat we dieper op sanctionering ingaan, schetsen we de context.
Voorwaarden stellen
Het is verstandig om aan aannemers al bepaalde voorwaarden te stellen voordat ze het terrein op komen. Je kunt bijvoorbeeld eisen dat ze in het bezit zijn van bepaalde certificeringen. Ook kun je de registratie van bij hen voorgevallen ongevallen uit het verleden opvragen.
Op het moment dat een aannemer voor een project geselecteerd wordt, krijgt hij een aantal documenten mee: het overall project Veiligheids & Gezondheidsplan (V&G plan) inclusief een risico-inventarisatie. Onderdeel van dit pakket zijn ook de procedures die moeten worden gevolgd.
Vervolgens moet de aannemer een deel-veiligheidsplan (eigen V&G-plan) inleveren bij de managende partij (zijn opdrachtgever), gebaseerd op het overall projectveiligheidsplan. In zijn eigen document beschrijft de aannemer welke werkzaamheden hij gaat verrichten, op welke manier dit zal gebeuren en hoe dit op een veilige manier zal plaatsvinden (inclusief deel-Risico-inventarisatie en -evaluatie). Na goedkeuring door de managende partij heeft de aannemer zijn eigen “veiligheidshandboek” specifiek voor de uit te voeren opdracht.
Audits en inspecties
Of er ook echt wordt gewerkt volgens dit handboek, moet uiteraard wel worden gecontroleerd. Dit gebeurt door middel van audits en inspecties. Bij een audit wordt gecontroleerd of alles op papier goed is geregeld; worden de materialen bijvoorbeeld gekeurd en staan de juiste veiligheidsinstructies op papier?
Bij inspecties wordt daadwerkelijk gecontroleerd op het terrein, bijvoorbeeld of iedereen een helm op heeft wanneer dit de afspraak is. Een ander voorbeeld: worden er gekeurde steigers gebruikt?
Op basis van de audits en inspecties wordt een analyse gemaakt. Is het een goede of een slechte aannemer op veiligheidsgebied? Als je dat weet, kun je sanctioneren.
Sancties: enkele voorbeelden
Een negatieve sanctie gebeurt bij onveilig werken en/of ongelukken. Er zijn diverse manieren om zo’n sanctie uit te delen, afhankelijk van de ernst van het incident:
- een mondelinge waarschuwing
- een schriftelijke waarschuwing
- de betalingen opschorten
- de directie ontbieden
- een aannemer van het terrein verbannen.
De praktijk is dat naming and shaming een effectieve methode is om aannemers tot beter gedrag te bewegen. Een voorbeeld uit onze praktijk: we waren als projectmanagement betrokken bij een groot bouwproject in de Europoort, pal naast de doorgaande weg naar de Maasvlakte. Naast die weg zetten we een bord met een ranking van onze aannemers, met ‘beste aannemer’ en ‘slechtste aannemer’ expliciet benoemd. De aannemer die helemaal onder aan onze lijst stond, was daar niet zo blij mee, maar ging wel aan het werk om zijn positie te verbeteren!
Veiligheidscadeautjes
Gelukkig zijn er ook genoeg voorbeelden van positieve sancties, bijvoorbeeld in de vorm van een oorkonde. Zo hebben we bij Disc diverse awards aan de muur hangen. Een voorbeeld is ons werk voor het PER+plan waarvoor 14,5 miljoen uur achter elkaar veilig is gewerkt.
Wat ook vaak voorkomt, is dat een opdrachtgever aan alle aannemers taart trakteert om te vieren dat er zoveel uur zonder ongevallen is gewerkt. Zulk soort “veiligheidscadeautjes” kunnen ook allerlei andere vormen aannemen.
Of je nu kiest voor een meer klassieke of een meer “ludieke” vorm, sancties vormen een belangrijk onderdeel binnen de controle van aannemers. Dat laatste is weer een van de pijlers van een goed V&G projectmanagement. In onze nieuwe whitepaper “Checklist: is je bouwproject goed en veilig opgezet?” gaan we dieper in op alle 14 pijlers. Download de whitepaper hier.