Al meer dan 3000 jaar ‘bezig’ met veiligheid

Zoals eenieder wel weet, zijn er talloze zinnige en minder zinnige boeken geschreven over ‘veiligheid’. Als dit onderwerp echter ter sprake komt, dan stel ik vaak de kleine quizvraag: Wat was het eerste veiligheidsboek ter wereld? Dat is namelijk de Bijbel. Hierin staat immers: “Wanneer gij een nieuw huis zult bouwen, zo zult gij op uw dak een leuning maken; opdat gij geen bloedschuld op uw huis legt, wanneer iemand, vallende, daarvan afviel.” (Deuteronomium 22, vers 8).

Kortom, een eerste beschrijving van een beheersmaatregel tegen vallen van hoogte. Ook in latere (religieuze) geschriften zijn passages te vinden die Veiligheid & Gezondheid moeten borgen. Echter, al deze levensrichtlijnen waren veelal moralistisch en/of vrijblijvend van aard.

Wetgeving

Het heeft tot 1895 geduurd voordat er een eerste echte wet werd gelanceerd die de Veiligheid & Gezondheid moest bevorderen. Deze wetgeving was echter beperkt van aard. Zo gold hij alleen voor mannen en alleen als zij werkzaam waren in fabrieken en werkplaatsen. Waarbij gezegd moet worden dat er wel al een wet was ingevoerd die kinderarbeid moest tegengaan, het zogenaamde Kinderwetje van Van Houten uit 1874.

Op basis van deze eerste wetgevingen is er in de opvolgende 100 jaar veel gesleuteld aan wetgevingen. Dat heeft uiteindelijk geleid tot de huidige Arbowet. Die is in 1983 ingevoerd, in 1994 aangepast aan Europese regelgeving  en wordt sindsdien regelmatig herzien.

Jaren tachtig en negentig

Na de uitrol van de eerste versie van de Arbowet, ging ‘de industrie’ op zoek naar instrumenten om veiligheid te borgen, waarbij men zich onder andere richtte op technische maatregelen. Mede daar er in 1985, door de toenmalige Europese Economische Gemeenschap (EEG), gedetailleerde (veiligheid)richtlijnen waren opgesteld voor producten. Dit was de eerste aanzet tot de machinerichtlijn en de bijbehorende CE-markering.

Gelijktijdig wilde men grip krijgen op het beheersen van de vaak losse veiligheidssystemen en de implementatie ervan. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van veiligheidsmanagementsystemen. Binnen procesindustrie (in samenwerking met de EBB, het huidige Deltalinqs) leidde dit in de jaren tachtig en negentig tot een aannemers kwalificatie systeem onder de naam GSA/LSA. Dat werd al snel omgevormd in het bekende VCA (Veiligheid Checklist Aannemers) en de bijbehorende opleidingseis. Het zogeheten PER+ project van Shell (half jaren negentig) was één van de eerste projecten met een algemene VCA-verplichting.

Echter was deze kwalificatie een ‘Europoort-feestje’. Er was namelijk geen internationale standaard die voor iedereen gold. Daarom richtte men zich op Britse standaards voor Arbo-managementsystemen, welke eind jaren ‘90 leidde tot OHSAS 18001. Pas in 2013 is besloten om OHSAS 18001 te reviseren en als ISO-norm 45001 te publiceren.

Hearts & Minds

Wetgeving, techniek, managementsystemen… dat is allemaal handig, maar mensen moeten dit wel (willen) volgen. Want het is een algemeen gegeven dat de meeste ongevallen het gevolg zijn van menselijk gedrag of beslissingen.

Op basis hiervan hebben Shell en een aantal universiteiten begin deze eeuw een zogenaamd Hearts & Minds programma ontwikkeld. Dit was bedoeld om op individuele basis het veiligheidshandelen en denken positief te beïnvloeden. Met de filosofie dat je via menselijke beïnvloeding uiteindelijk groepsbeïnvloeding krijgt, wat op zijn beurt weer kan leiden tot een cultuurverandering.

Dit systeem is op de achtergrond geraakt, totdat het zo’n 5 à 6 jaar geleden in een opgefriste vorm is gelanceerd als De Veiligheidsladder. Deze ladder is een methode om het veiligheidsbewustzijn en veilig handelen te meten. Dit systeem is recentelijk ondergebracht bij het Nederlands Normalisatie-instituut. In het verlengde van dit meetsysteem zijn diverse coaching- en begeleidingstools ontwikkeld die op dit moment binnen bedrijven worden ingezet.

Overeenkomsten

Of je nu bij morele (Bijbelse) beïnvloeding begint of uiteindelijk bij de Veiligheidsladder eindigt, de rode draad door de tijden heen is: Beïnvloeding van mensen. Dit kan op basis van moraal (de Bijbel), op basis van sancties (wetten) of op basis van sturing (systematisch & menselijk). Echter om mensen te veranderen heb je andere overtuigende mensen nodig om hier aan te werken…. namelijk goede Veiligheidskundigen.

Disc bestaat 25 jaar en wij hebben veel van bovenstaande veranderingen zelf meegemaakt. Wij weten dus dat goede begeleiding door professionele veiligheidskundigen hierin een doorslaggevende rol speelt. Veel bedrijven of ZZP’ers bieden hun diensten in het kader van veiligheidskunde aan. Echter, de veiligheidskundigen van Disc worden ondersteund door een schat aan ervaring, kennis en strategie vanuit ons mooie bedrijf.

Met andere woorden, bij Disc krijg je niet alleen ‘de vent’, maar ook ‘de tent’. Neem eens contact met ons op voor een kennismaking.